Headway - Akıl Sağlığında Yeni Bir Yol Haritası

Ruh sağlığı sorunlarının yükü global ölçekte artmaktadır. Sadece Avrupa’da, çeşitli ruhsal bozukluk türleri her yıl toplam nüfusun neredeyse %40’ını etkilemekte, erken ölümlere yol açmakta ve hem bireylerin hem de ailelerinin işlevselliğini ve yaşam kalitesini etkilemektedir.

2020 yılında COVID-19 pandemisinin patlak vermesinden bu yana, anksiyete ve stres önemli ölçüde artmış, aile üyelerinin kaybı ve bulaş korkusu toplumda büyük bir üzüntü ve korkuya neden olmuştur. Bunun yanı sıra, gerekli kapanma önlemleri ve sosyal izolasyon, işletmelerin ayakta kalma mücadelesi verirken bireylerin gelir ve istihdam kaybı riski altında kaldığı, önemli sosyo-ekonomik etkiler yaratmıştır. Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü’nün Mayıs 2020’de belirttiği gibi, COVID-19 pandemisinin toplumun ruh sağlığı üzerindeki etkisi gerçekten de oldukça endişe vericidir.

Avrupa sağlık sistemleri için sosyal, fiziksel ve ruh sağlığı ile ilgili politikaların uygulanması bu nedenle bir öncelik olmalıdır. Bu doğrultuda, bazı ülkeler bu alanda yeni politikalar ve yasalar uygulamaya koymuş ve birçoğu toplum temelli ruh sağlığı hizmetlerini yürütme konusunda ilerleme kaydetmiştir. Ancak, Avrupa genelinde hâlâ çok önemli farklılıklar bulunmaktadır.

Ruh sağlığı alanındaki yerel deneyimlerin ve en iyi uygulamaların paylaşılması, tüm hastaların çerçevelenmesini, teşhis edilmesini, tedavisini ve gerekli sosyal entegrasyonunu optimize etmek açısından son derece önemlidir.

Bu bağlamda, Angelini Pharma, Dünya Sağlık Örgütü'nün programları, faaliyetleri ve planlarıyla birlikte uluslararası kurum ve kuruluşların programlarıyla tutarlılık ve süreklilik içinde olan Headway girişimini başlattı.

Proje, 2018 yılında ünlü İtalyan düşünce kuruluşu The European House – Ambrosetti iş birliğiyle başlatıldı ve Avrupa Birliği tarafından teşvik edilen "Tüm Politikalarda Sağlık" (Health in All Policies) yaklaşımına uygun olarak tüm alanlarda ruh sağlığını teşvik etmeyi amaçlamaktadır. Projenin amacı, hem Avrupa çapında hem de yerel düzeyde sosyal ve sağlık politikaları üzerine tartışmayı teşvik etmek, teşhis, tedavi ve sosyal iyileşme için yenilikçi yolların benimsenmesini desteklemektir. Nihai hedef, ruhsal bozuklukların yönetimi ve tedavisi için mevcut paradigmayı ilerletmek, böylece her AB ülkesinin sosyal ve sağlık sistemlerinin yeterli ve etkili tedavi yöntemlerini sağlama ve aynı zamanda hastaların yaşam kalitesini artırarak meşru sosyal katılımı teşvik etmesini sağlamaktır.

Headway girişiminin ilk iki yıllık süreci, 9 Ekim 2019’da AB Parlamentosu’nda düzenlenen üst düzey bir Forum ile son buldu. Etkinliğe Avrupa Parlamentosu Üyeleri, Avrupa’dan multidisipliner uzmanlar ve akademisyenler, sağlık ekonomistleri ve hasta derneklerinin temsilcileri katıldı. Forum sırasında çeşitli görüşler ve nihai öneriler tartışıldı ve paylaşıldı.

Bu zorlu dönemde ruh sağlığına yönelik farkındalığın artırılması gerektiği gerekliliğinden hareketle, Angelini Pharma, Ekim 2020’de The European House – Ambrosetti'nin desteğiyle “Headway Mental Health Week” adlı bir hafta süren etkinlik düzenledi. Bu süre zarfında ruh sağlığı uzmanları, hasta dernekleri ve vatandaşlar bir araya gelerek ruh sağlığı konusundaki farkındalığı artırmaya ve ruhsal hastalıklarla sıklıkla ilişkilendirilen damgalamayı aşmaya yönelik çabalarda bulundu.

2021 yılında Headway’in amacı, ruh sağlığı sorunlarının yükünü azaltmak ve yalnızca sağlık sektöründe değil, aynı zamanda işyerlerinde, okullarda ve genel toplumda ruh sağlığı sorunlarının önlenmesi, teşhis edilmesi ve yönetimi için bilgi ve deneyim paylaşımına devam etmekti. Bu amaçla, The European House – Ambrosetti, Angelini Pharma ile iş birliği yaparak Avrupa ülkelerinin ruh sağlığı alanındaki performanslarına odaklanan bir analiz modeli olan “Headway Mental Health Index” çalışmasını hazırladı. Çalışma özellikle Sağlık, Toplum, Okul ve İş alanlarına odaklanmıştır. Ayrıca, 7 Ekim 2021'de Brüksel'de "Headway Mental Health Index"i sunmak için kurumsal bir etkinlik düzenlendi ve İtalya ile İspanya'da ruh sağlığı uzmanlarının katılımıyla iki multidisipliner platform yeniden başlatıldı.

2022’de, Headway’in amacı analiz modelini (“Headway – Mental Health Index”) güncelleyerek yeni bir alan olan çevresel bağlamı entegre etmek olmuştur. Bu yeni alan, çevresel (örneğin, kirlilik, iklim vb.) ve fiziksel bağlamları (örneğin, doğal felaketler, güvenlik, suç oranı vb.) dikkate almaktadır. Verilerin güncellenmesi, COVID-19 pandemisinin ruh sağlığı üzerindeki etkilerinin yanı sıra Ukrayna krizinin etkilerini de içermektedir. Sonuçlar, 28 Eylül 2022'de Avrupa Parlamentosu’nda Brüksel’de düzenlenen kurumsal bir etkinlikte paylaşılmıştır.

2023 yılı Headway Raporu, ruh sağlığını etkileyen temel faktörlere odaklanmış ve bunları üç ayrı kategoriye ayırmıştır: bireysel, çevresel ve sosyo-ekonomik. İlk kez, girişimin başlatıldığı 2017 yılından bu yana, rapor özellikle eko-anksiyeteyi önemli bir yeni belirleyici olarak ele almıştır. Gençler arasında özellikle yaygın olan iklim değişikliği ve sonuçlarına yönelik bu yaygın korku, büyüyen bir endişe haline gelmiştir. Travma öncesi stres bozukluğu olarak tanımlanan eko-anksiyetenin çoğu klinik bir durum olmasa da, mevcut ruh sağlığı sorunlarını kötüleştirebilir.

25 Eylül 2023 tarihinde Avrupa Parlamentosu'nda sunulan Headway 2024 Raporu, ruh sağlığıyla ilişkili önlenebilir kamu harcamalarına odaklanmıştır. Avrupa’daki toplam hastalık yükünün üçte birini ruh sağlığı sorunları oluştururken, ulusal sağlık sistemleri her yıl bu sorunlarla ilişkili maliyetler için 430 milyar euro harcamaktadır. Rapor, hükümetlerin bu maliyetlerin her yıl %25’inden fazlasını tasarruf edebileceğini ve aynı zamanda ruh sağlığı desteklerini iyileştirebileceğini ortaya koymaktadır. Angelini Pharma ve The European House – Ambrosetti, karar alıcıları, hedefe yönelik uzun vadeli ruh sağlığı ve sosyal hizmet yatırımlarına kaynak ayırmaya çağırmaktadır. Raporun önerilerinin uygulanması, finansal tasarrufların yanı sıra intihar oranlarının düşürülmesine, sağlık hizmetleri üzerindeki baskının azaltılmasına ve işgücüne katılımın artırılmasına katkıda bulunabilir.

Headway girişimi, şu ana kadar elde ettiği sonuçlarla Avrupa’da ruh sağlığı alanındaki farkındalığın artırılmasına önemli katkılarda bulunmuş, hastaların ve ailelerinin yaşam kalitesini iyileştirmeyi hedefleyen yenilikçi çözümler geliştirmiştir.